X ve Y kuşağı dikkat

Dünyada en yaygın görülen üçüncü kanser türü olan kolon kanseri tüm dünyada genç nüfusu tehdit ediyor. Son yıllardaki araştırmalarda gençler arasındaki artışın endişe verici olduğunu söyleyen Gastreontereloji uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, “Genellikle 50 yaş üstü kişilerde görülen kolorektal kanser, 40’lı, 30’lu hatta 20’li yaşlardaki kişileri de giderek daha fazla etkiliyor. Her beş yeni bağırsak kanseri vakasından biri 40’lı yaşların başında veya daha genç bireylerde teşhis edilmektedir. Bu durum, genç nüfus arasında kolon kanseri vakalarının belirgin bir şekilde arttığını göstermektedir.” dedi. Z kuşağı, Y kuşağı ve X kuşağındaki bu artış eğiliminin nedeni ise obezite, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam.

Bu belirtileri sakın görmezden gelmeyin
2024 yılında Journal of the American Medical Association Dergisinde yayınlanan ve 50 yaş altı yaklaşık 25 milyon kolorektal kanser hastasını kapsayan ve 81 çalışmayı inceleyen bilimsel incelemedeki verileri aktaran Prof. Dr. Meltem Ergün, “Erken başlangıçlı kalorektal kanserli hastalarda en sık görülen belirtinin dışkıda gizli kan olduğu gösterilmiş. Bunun yanında karın ağrısı, kansızlık ve değişen bağırsak alışkanlıkları da yaygın şikayetler olarak belirlenmiş. Genel olarak ileri yaş gruplarında görülen kolon kanseri belirtileri de benzerdir. Ancak erken yaşlarda bu sorunlar farklı sağlık sorunlarıyla da karıştırılabiliyor. Belki akla gelmiyor. Yemekle ilgili bir duruma ya da yorgunluğa bağlanabiliyor. Bu durum da tanıda gecikmelere yol açtığı için insanların konuyla ilgili farkındalığının artırılması çok önemli.” diye konuştu.

Neden gençleri tehdit ediyor?
Kolon kanseri vakalarının özellikle, Z kuşağı, Y kuşağı ve X kuşağındaki bu artış eğiliminin neden kaynaklandığının tam olarak bilinmediğine işaret eden Prof. Dr. Ergün, sözlerine şöyle devam etti: “Gençlerdeki bu artışın nedenleri arasında obezite, hareketsiz yaşam tarzı, batı tarzı beslenme, aşırı şeker tüketimi ve çevresel faktörleri işaret etmekte. Özellikle yüksek miktarda kırmızı et ve işlenmiş gıda tüketimi, düşük lif alımı ve aşırı alkol kullanımı, kolon kanseri riskini artıran etkenler arasında bulunmaktadır. Bu veriler ışığında, gençlerin kolon kanseri konusunda bilinçlenmesi ve erken teşhisin önemini kavraması hayati önem taşımaktadır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, düzenli egzersiz yapmak ve rutin sağlık kontrollerini aksatmamak, kolon kanseri riskini azaltmada etkili adımlar olacaktır.”

Erken teşhis hayat kurtarıyor
Kolon kanseri özellikle erken evrelerde hiçbir belirti vermeden sinsi şekilde ilerlediğinin altını çizen Prof. Dr. Meltem Ergün, “Özellikle polipler ve küçük tümörler bağırsaklarda belli büyüklüğe gelene kadar fark edilemeyebilir. Bu nedenle özellikle risk grubunda yer alan kişilerin herhangi bir şikâyeti olmasa da düzenli tarama testlerinden geçmesi çok önem taşır. Çünkü erken evrede yakalandığında kolon kanserinin tedavi şansı çok yüksektir.” uyarılarında bulundu.

Kalın barsak kanseri olan hastaların birinci derecede yakınlarına hastalığın ortaya çıktığı yaştan 10 yıl önce kolonoskopi taramalarına başlanması gerektiğini hatırlatan Prof. Dr. Ergün, “Mesela babası 45 yaşında kolon kanseri olan kişide taramalar (45-10=35) 35 yaşında başlamalıdır. Eğer kolonoskopide hiç polip lezyon vb saptanmazsa 10 yıl tekrar işlem gereği olmayacaktır.” dedi.